Inleiding
Gemeente Leiden heeft het initiatief genomen om te verkennen hoe integrale ondersteuning aan alle inwoners van Leiden verbeterd kan worden. Gemeenten Leiderdorp, Zoeterwoude en Oegstgeest sluiten aan bij deze verkenning.
Aanleiding
Gemeenten hebben vanuit de Jeugdwet, Wmo 2015 en Participatiewet de taak om ervoor te zorgen dat inwoners laagdrempelig, tijdig en op maat toegang krijgen tot de juiste hulp en ondersteuning. ‘Hoe’ gemeenten dit organiseren is een lokale beleidskeuze. In Leiden hebben we momenteel de Sociale Wijkteams (Wmo 2015) en de regionaal georganiseerde Jeugdteams (Jeugdwet). En voor Participatiewet bieden we dienstverlening via gemeentelijke afdeling Werk & Inkomen (W&I) & De Zeilbedrijven (DZB). Ook in Oegstgeest, Zoeterwoude en Leiderdorp zijn de toegangsteams voor de Wmo en Jeugdwet apart van elkaar georganiseerd. In Leiderdorp is een traject gestart, genaamd, de proeftuin integraal werken, waarbij een toegangsteam passende ondersteuning organiseert vanuit de Wmo, jeugdwet of Werk & Inkomen.
- Vanuit landelijke, regionale en lokale ontwikkelingen wordt geadviseerd om de deze teams ‘door te ontwikkelen’ naar sterke lokale teams die integraal samenwerken. De belangrijkste redenen hiervoor zijn:
- Minder versnippering van hulp
- Snellere en laagdrempeligere hulp
- Betere samenwerking tussen verschillende domeinen
- Meer inzetten op preventie
- Efficiënter gebruik van financiële middelen
De huidige inrichting met verschillende teams en organisaties levert veel inzet op, maar ook versnippering, onduidelijkheid en gemiste kansen voor preventie en vroegsignalering. Deze verkenning richt zich daarom niet primair op de keuze voor één nieuwe organisatievorm, maar op de vraag hoe we binnen het gehele lokale sociaal domein structureel en duurzaam integraal kunnen samenwerken. De organisatievorm kan hierbij een middel in zijn, maar niet het startpunt. Het startpunt is de inwoner.
Doel
Gemeenten Leiden, Zoeterwoude, Leiderdorp en Oegstgeest streven ernaar dat inwoners gezond en zelfredzaam kunnen meedoen: ‘Iedereen telt en doet mee’. Het doel van de Leidse regiogemeenten voor deze verkenning is het bieden van lokale integrale ondersteuning aan alle inwoners van de Leidse regio zodat zij laagdrempelig, tijdig en op maat toegang krijgen tot de juiste hulp en ondersteuning, als het eigen netwerk niet (meer) toereikend is.
De opdracht wordt gedragen vanuit de gemeenten van de Leidse regio (naast Leiden ook Zoeterwoude, Oegstgeest en Leiderdorp). Gemeente Leiden heeft de regie op dit proces.
Hierbij staan de volgende uitgangspunten centraal:
Samenwerking tussen professionals en inwoners over domeinen heen;
Eenvoudig waar mogelijk en integraal waar nodig;
Duidelijke randvoorwaarden (ICT, locaties, governance, opdrachtformulering, monitoring) die integraal werken faciliteren.
De lokale teams hebben een centrale en verbindende rol in het sociaal domein;
Een sociale basis die preventie en bestaanszekerheid ondersteunt;
Toegankelijke en samenhangende ondersteuning voor alle inwoners, van jeugdtot ouderenzorg;
Resultaat
De verkenning levert een advies op met handelingsperspectieven en verschillende organisatievormen van de lokale teams om integraal werken in het lokale sociaal domein te versterken ten behoeve van inwoners.
Het advies bevat:
- voorwaarden voor succesvolle integrale samenwerking in het sociaal domein;
- succesvolle organisatievormen voor de lokale teams;
- een maatschappelijke kosten- en batenanalyse;
- aanbevelingen voor besluitvorming en implementatie.
Het resultaat geeft zo richting aan de vervolgstappen om te komen tot een lokaal sociaal domein dat integrale en effectieve ondersteuning biedt aan alle inwoners van de Leidse regio, als het eigen netwerk niet (meer) toereikend is.
De verkenning richt zich op het sociaal domein van de gemeenten Leiden, Leiderdorp, Zoeterwoude en Oegstgeest.
De werkzaamheden
De Verkenning bevat:
• Analyse van de succes- en belemmerende factoren in de huidige integrale samenwerking in het sociaal domein in de Leidse regio.
• Behoeften van de partners/professionals/inwoners in de Leidse regio.
• Analyse van opdrachten aan de Sociale Wijkteams, Jeugdteams, Centrum voor Jeugd en Gezin en de Sterke Sociale Basis in relatie tot (landelijke) kaders m.b.t. integrale toegang en sterke lokale teams.
• Analyse van succesvolle ervaringen in het land. Bijv. Leidende principes van gemeente Amersfoort en Samenspel in de wijk van de gemeente Zwolle. • Een relatie met landelijke, regionale en lokale ontwikkelingen, o.a. Hervormingsagenda en Taskforce jeugdhulp, de proeftuin integraal werken in Leiderdorp en de impactanalyse van de Jeugdteams.
• Mogelijke organisatievormen hoe integrale ondersteuning vormgegeven kan worden.
• Advies om de integrale ondersteuning lokaal of subregionaal te organiseren.
• Voorwaarden voor een succesvolle organisatievorm. Bijv. methode, registratiesystemen, locaties, visie, leidende principes, ICT, governance, opdrachtformulering en data-monitoring.