De VNG representeert de ruim 300 Nederlandse gemeenten en werkt samen met haar afdelingen
aan een krachtige lokale overheid. VNG Realisatie stelt daarbij de lokale uitvoering van de
maatschappelijke opgaven door gemeenten centraal. Onder meer door actief te participeren in de
netwerken van gemeenten en hun partners, door samenwerking te stimuleren via ‘samen
organiseren’ en waar mogelijk standaarden te ontwikkelen die de dienstverlening van gemeenten
verbeteren.
VNG Realisatie draagt bij aan vier gemeentelijke speerpunten:
• Werken als één overheid, met leden en partners, aan het oplossen van maatschappelijke
vraagstukken op sociaal, fysiek en veiligheidsdomein;
• Verbeteren van de dienstverlening;
• Een efficiënte en wendbare organisatie;
• Anticiperen op de toekomst.
1.2 Over Over het team implementatie- en uitvoeringsondersteuning in de
domeinen
Het is de missie van het team implementatie- en uitvoeringsondersteuning in de domeinen om
gemeenten te ondersteunen en te faciliteren bij implementatie van (nieuwe) wetgeving in hun
uitvoeringsprocessen. Dit gebeurt onder andere in grote veranderprogramma’s (zoals op gebied
van bestaanszekerheid, schuldhulpverlening en het digitaal stelsel omgevingswet). Ook wordt
structurele(re) uitvoeringsondersteuning in de domeinen vormgegeven, als opvolging op of naast
de implementatieondersteuning
Tot slot wordt in dit team regie op de ketensamenwerking gericht op de uitvoering met andere
overheidsorganisaties vormgegeven. Hiervoor heeft dit team structureel contact met gemeentelijke
uitvoeringsnetwerken domeinen zodat het specialistische kennis- en expertise opbouwt en
onderhoudt en een stevige verbinding met de gemeentelijke netwerken inricht.
1.3 Over Project Implementatie Participatiewet in Balans spoor 1
De hoofdambitie van VNG is: het realiseren van bestaanszekerheid voor alle inwoners.
Inkomenszekerheid is daarvan een afgeleide en draagt bij aan het voorkomen van armoede en
schulden. Het nieuwe Project Implementatie Participatiewet Spoor 1 is verbonden met het thema
bestaanszekerheid en maakt inhoudelijk onderdeel uit van het programma ‘Participatiewet in
balans’ (de participatiewet is beter bekend als ‘bijstand’).
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft een aantal wetswijzigingen en
maatregelen in gang gezet vanuit het brede thema Bestaanszekerheid. Het programma
‘Participatiewet in balans’ is daar een van en wordt met alle betrokken partijen uitgewerkt. De
uitwerking vindt op landelijk niveau plaats langs drie sporen:
• Spoor 1 bevat 23 maatregelen met (wets-)wijzigingen die op korte termijn gerealiseerd kunnen
worden in de huidige Participatiewet.
• Spoor 2 richt zich op de uitwerking van een meer fundamentele herziening van de
Participatiewet voor de langere termijn.
• Spoor 3 omvat het blijvend investeren in vakkundigheid van professionals en managers en het
lerend vermogen van de organisaties die werken met de Participatiewet.
De impact van het programma ‘Participatiewet in balans’ op de gemeentelijke uitvoering en de
gemeentelijke ICT-omgeving is groot. Een goede begeleiding van het gemeentelijk veld is daarom
noodzakelijk om inwoners én uitvoering optimaal te ondersteunen bij alle wijzigingen die zijn
voorzien. Het project ‘Implementatie Participatiewet Spoor 1’ richt zich op de gemeentelijke
activiteiten voor de implementatie van de 21 maatregelen van spoor 1 in drie fases;
• de voorbereiding in 2024 en 2025,
• de implementatie in 2025, 2026 en 2027,
• en de evaluatie en bijsturing in 2026 en 2027.
In overleg met het Ministerie van SZW en Divosa is een implementatie-aanpak uitgewerkt. Het
project levert in het ondersteuningsaanbod aan gemeenten concrete implementatie-producten,
zoals impactanalyses, handreikingen, routekaarten, Q&A’s, formats, bijeenkomsten voor
gemeenten en ketenpartners en fysieke en digitale voorlichtingsproducten.
In de rol procesbegeleider ondersteun je gemeenten bij de implementatie van het thema
Participatiewet in Balans. Dat doe je door een goede informatievoorziening die met gemeenten en
andere stakeholders wordt gedeeld via o.a. nieuwsbrieven en de website. In digitale en fysieke
bijeenkomsten, zgn. werksessies en (be)spreekuren deel je inhoudelijke kennis over de wet- en
regelgeving en kennis over het toepassen van de implementatieproducten van het programma met
gemeenten.
Je neemt deel of levert een inhoudelijke bijdrage aan overleggen op tactisch en operationeel
niveau binnen het domein van de participatiewet.
1.4 Werkzaamheden en verantwoordelijkheden
• Je werkt aan een passend ondersteuningsaanbod van handreikingen en materialen voor
gemeenten.
• Je signaleert ontwikkelingen, aanpassingen in wet- en regelgeving en wensen bij
gemeenten en vertaalt die naar een passend ondersteuningsaanbod.
• Je ontwikkelt, schrijft en toetst ondersteuningsproducten die generiek toepasbaar zijn op
basis van behoefte van gemeenten.
• Je bereidt presentaties voor en verzorgt presentaties bij (digitale) bijeenkomsten en/of
trainingen voor het netwerk van gemeentelijke contactpersonen;
• Je beantwoordt inhoudelijke vragen die binnenkomen via telefoon, e-mail en tijdens
bijeenkomsten;
• Je levert een inhoudelijke bijdrage aan de ontwikkeling van beleid op tactisch niveau
gericht op de implementatie;
• De procesbegeleider draagt bij aan structurele verbeteringen (onder andere t.b.v. Spoor 2
en Spoor 3) door het signaleren van mogelijke knelpunten en het aandragen van
oplossingen op basis van de praktijk.
• Bij meer specifieke vragen zetten de adviseurs de collega-experts van het programma bij,
of schakelen zij externe kennis in, bijvoorbeeld van SZW, Divosa, Stimulansz, de VNG,
SAM, etc.
• Je monitort de voortgang van de lopende trajecten en creëert draagvlak voor gekozen
oplossingsrichtingen en daaruit voortvloeiende consequenties.
1.5 Resultaat van de opdracht
Het efficiënt en effectief in staat stellen van gemeenten om de producten van het programma
‘Participatiewet in balans’ te gebruiken in hun dagelijkse praktijk en bij te dragen aan een
succesvolle implementatie van de 23 maatregelen (Spoor 1) en indirect de doelen van Spoor 2 en
3. Terugkoppeling van verbetervoorstellen voor de implementatieproducten van het Programma.
Het opstellen van de producten en het in staat stellen van gemeenten om deze producten te
gebruiken, kent een aantal resultaatgebieden:
1. In nauw contact met gemeenten en andere stakeholders ophalen hoe de te ontwikkelen
producten op te leveren (handreikingen, factsheets, etalagelijnen, etc.).
2. Zorgen dat de producten inhoudelijk van goede kwaliteit zijn en deze up-to-date houden.
3. Gemeenten begeleiden bij de implementatie van de opgeleverde producten.
4. Het zorgen dat de klant- en stakeholder tevredenheid over de geleverde ondersteuning
hoog is.
Bovengenoemde producten worden voor elke wijziging opgeleverd. De wijzigingen zullen in 3
fasen geïmplementeerd worden, wat betekent dat ook de producten gefaseerd opgeleverd zullen
gaan worden.
– In de periode tot 1-1-2026 worden de ondersteunende producten voor de eerste 12 te
implementeren wijzigingen opgeleverd.
– In de periode tot 1-7-2026 worden de ondersteunende producten voor de 2 wijzigingen in
het transitiejaar opgeleverd. Dit valt samen met het begeleiden van de implementatie van
de eerste 12 wijzigingen en de voorbereiding op de op te leveren producten voor de
laatste 9 wijzigingen die per 1-1-2027 ingaan.
– Het tweede halfjaar van 2026 staat in het teken van de oplevering van de producten voor
de 9 wijzigingen die per 1-1-2027 zullen ingaan. Ook zal waar nodig nog ondersteuning
worden geleverd op de implementatie van de eerder ingegane wijzigingen.